ความรักคืออะไร และเพียงไหนจึงจะเรียกว่าความรัก - หลวงวิจิตรวาทการ

Rating:	★★★★★
Category:	Other

 

 

ปาฐกถาเรื่อง
“ความรัก”
หลวงวิจิตรวาทการ แสดงในเครื่องกระจายเสียงวิทยุโทรศัพท์
ที่สถานีศาลาแดง
วันพุธที่ ๓ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๗๓

 

 

        “ในบรรดาคำอธิบายเรื่องรักนั้น ข้าพเจ้ายังไม่ได้พบคำอธิบายของใคร ดีเท่าของเดส์การ์ดส์ (Descartes) นักปราชญ์ฝรั่งเศส ซึ่งวางหลักไว้อย่างแจ่มแจ้งว่า ความรักนั้นคืออะไร และเพียงไหน จึงจะเรียกว่าความรัก.

        เดส์การ์ดส์วางหลักไว้ว่า การที่เราชอบใครคนหนึ่ง เรายังไม่ควรจะใช้คำว่า “รัก” ทันที เพราะยังมีอีกหลายขั้นกว่าจะถึงความรัก และที่เราจะรู้ว่าขั้นไหนจึงจะถึงเขตต์ความรักนั้น เราจะต้องเทียบดูกับตัวของเราเอง

        สมมตว่า เราชอบคน ๆ หนึ่ง แต่เรายังชอบน้อยกว่าตัวของเรา เรายินดีจะทำประโยชน์แก่คนนั้น แต่เราไม่ยอมให้เสียประโยชน์ของเรา ดังนี้ยังไม่ใช่ความรัก เป็นเพียงแต่ความชอบพอ ซึ่งนับว่าเป็นขั้นต้นและเป็นขั้นต่ำที่สุด

        คราวนี้สมมตว่า เราชอบคน ๆ หนึ่ง เราชอบเท่ากับตัวของเราเอง เรายินดีให้ความสุขแก่คน ๆ นั้นเท่ากับที่เราให้แก่ตัวเราเอง เรายินดีรักษาผลประโยชน์ของคน ๆ นั้นเท่ากับผลประโยชน์ของเราเองดังนี้ ก็ยังไม่ใช่ความรัก เป็นแต่เพียงความเป็นมิตร์ หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “มิตรภาพ” ซึ่งอังกฤษเรียกว่า “Friendship” และฝรั่งเศสเรียกว่า “Amitie” นับเป็นขั้นที่สองซึ่งสูงขึ้นมาหน่อย

        คราวนี้สมมตว่า เราชอบใครคนหนึ่งซึ่งเราชอบเสียยิ่งกว่าตัวเราเอง เรายินดีสละประโยชน์ส่วนตัวเราเพื่อประโยชน์แก่คน ๆ นั้น เรายินดีรับทุกข์เสียเองเพื่อให้คน ๆ นั้นได้รับความสุข เรายินดีสละชีวิตของเราเองเพื่อความเป็นอยู่ของคน ๆ นั้น รวมใจความว่า เราชอบคน ๆ นั้นมากกว่าตัวของเราเอง เช่นนี้แหละ จึงจะเรียกว่า “รัก”

 

รวมใจความว่า
การที่เราชอบใครคนหนึ่ง
ถึงกับเราชอบมากกว่าตัวของเราเอง
จึงจะเรียกว่ารักได้
ถ้าเรายังชอบน้อยกว่าตัวของเรา
หรือเท่ากับตัวของเรา
จะเรียกว่ารักไม่ได้เลย.

 

        ใครที่ร้องว่ารักชาติ ถ้ายังไม่พร้อมที่จะสละสรรพสิ่งทั้งหลาย รวมทั้งชีวิตของตัวให้แก่ชาติได้แล้ว จะเรียกว่ารักชาติไม่ได้เลยเป็นอันขาด.”

 

ที่มา ตัดตอนจาก
หนังสือเรื่อง “ความรัก และ ผู้หญิง” ของอำมาตย์โท หลวงวิจิตรวาทการ
พิมพ์แจกในงานศพบุญเรือน อเนกบุณย์
วันที่ ๓๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๗๕

 

 

 

หมายเหตุ ๑ *
ขอบพระคุณ “ลุงแมว” ใจดี

http://prapass.multiply.com/
ส่งเรื่อง “ความรัก” นี้มาให้อ่านค่ะ
(เป็นปีแล้ว เพิ่งจะได้อ่านเมื่อคืน)

หมายเหตุ ๒ **
ตัวสะกดที่คัดลอกมาคงไว้ตามต้นฉบับเดิมทุกประการ
ปรับแก้เฉพาะวรรคตอนบางแห่ง
และย่อหน้าเพิ่มเติม เพื่อให้อ่านง่ายขึ้น

หมายเหตุ ๓ ***
หวังว่า
ผู้ที่หัวใจกำลังแห้งแล้ง “ความรัก”
ผู้ที่ไม่เข้าใจใน “ความรัก” ที่แท้จริง
และผู้ที่เข้าใจใน “ความรัก” ที่แท้จริง
จะได้เข้ามาอ่าน

หมายเหตุ ๔ ****
ลองรักผู้อื่นให้มาก ๆ
ลองเป็น “ผู้ให้” แทนการเป็น “ผู้รับ”
แล้วจะรู้ว่า
ความรักที่ใคร ๆ ก็ร่ำหานั้น แท้จริงอยู่ที่ไหน
และความรักที่แท้จริง เป็นอย่างไร

 

“เราชอบคน ๆ หนึ่ง
แต่เรายังชอบน้อยกว่าตัวของเรา
เรายินดีจะทำประโยชน์แก่คนนั้น
แต่เราไม่ยอมให้เสียประโยชน์ของเรา
ดังนี้ยังไม่ใช่ความรัก”