วันสงกรานต์ - มุมมองในแง่ลบของหลวงวิจิตรวาทการ - วันที่ควรแผ่ส่วนกุศลให้แก่ชาวไทยที่เสียชีวิตในการศึกครั้งกระโน้น

Rating:	★★★★★
Category:	Books
Genre:	History
Author:	พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ

 

 

 

 

"ไม่น่าจะเป็นไปได้
ที่จะมีผู้ที่เห็นวันสงกรานต์ไม่เป็นวันดี
แต่ถ้าผู้อ่านมองเห็นเจตนารมณ์
ของหลวงวิจิตรวาทการ
ซึ่งมีความรักชาติอย่างแรงกล้าแล้ว
ท่านก็คงจะเข้าใจ
และให้อภัยในถ้อยคำที่ท่านจะได้อ่านต่อไป"

  

 

วันสงกรานต์

โดย...พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ
วิจิตรา รังสิยานนท์...เรียบเรียง

 

 

          หลวงวิจิตรวาทการได้เขียนอธิบายเรื่อง วันสงกรานต์ ไว้ในนวนิยายเรื่อง ‘กรุงแตก’ และ ‘ฟากฟ้าสาละวิน’ เป็นมุมมองที่ผิดไปจากความเข้าใจทั่วไป แต่เป็นคำตอบที่เกี่ยวกับที่มาของวันสงกรานต์ที่น่าสนใจมาก เพราะเป็นการมองวันสงกรานต์ในแง่ที่ค่อนข้างลบ ซึ่งดูไม่น่าจะเป็นไปได้ที่จะมีผู้ที่เห็นวันสงกรานต์ไม่เป็นวันดี แต่ถ้าผู้อ่านมองเห็นเจตนารมณ์ของหลวงวิจิตรวาทการ ซึ่งมีความรักชาติอย่างแรงกล้าแล้ว ท่านก็คงจะเข้าใจ และให้อภัยในถ้อยคำที่ท่านจะได้อ่านต่อไป

.............................

 

            “วันสงกรานต์” ซึ่งเริ่มในเดือน ๕ นั้น เป็นวันสำคัญยิ่งสำหรับชาวพม่า เพราะเป็นปีใหม่ของเขา ปีใหม่ของเขาต้องเป็นต้นเดือน ๕ และวันสงกรานต์ต้องเป็นวันสำคัญที่สุด  อันที่จริงต้นเดือน ๕ และวันสงกรานต์ หรือปีตามจุลศักราชนั้น ควรจะเป็นวันที่ระลึกของพม่าอย่างแท้จริง และเป็นงานชิ้นหนึ่งที่พม่าทำไว้ เป็นเครื่องหมายแห่งชัยชนะเหนือชนชาติอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง คือเหนือชนชาติไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยา  เมื่อก่อน ๓๘๐ ปีมาแล้ว ไทยเราใช้พุทธศักราช หรือมหาศักราช และเริ่มปีใหม่ของเราในเดือนอ้าย ซึ่งเรานับเป็นเดือนที่ ๑ และตกในราวธันวาคม  ครั้นเมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าเป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๑๑๒ พม่าได้นำเอาจุลศักราชมาบังคับให้เราใช้ พร้อมกับการขึ้นปีใหม่ในต้นเดือน ๕  การให้วันสำคัญในวันสงกรานต์นั้น เป็นเครื่องหมายของความพ่ายแพ้ เพราะเราได้ตกเป็นทาสของพม่าอยู่ถึงสิบห้าปี แต่ไทยเราเป็นชาติที่ลืมง่าย และรับขนบธรรมเนียมของต่างชาติได้ง่าย  วันที่เราถูกบังคับให้ใช้ เพราะเคยแพ้เขาและเป็นเมืองขึ้นเขา ได้กลับกลายมาเป็นวันสำคัญของเราเอง

            “ต่อมาอีก ๒๐๐ ปี คือใน พ.ศ. ๒๓๑๐ พม่าก็ได้เตือนให้เราทราบอีกครั้งหนึ่ง ว่าวันสงกรานต์นั้นคือวันเคราะห์ร้ายพ่ายแพ้ของไทย เป็นวันแห่งความมีชัยของพม่า เมื่อกองทัพพม่ามาล้อมกรุงเป็นครั้งที่ ๒ ในสมัยของมังระ ราชโอรสของอะลองพญา ล้อมอยู่ตั้งปียังตีไม่ได้ เนเมียวสีหบดีแม่ทัพใหญ่ของพม่าได้เตรียมการทุกอย่างที่จะตีกรุงศรีอยุธยาให้ได้ในวันสงกรานต์ ซึ่งเขาถือเป็นวันโชคชัย  ก่อนจะถึงวันนั้น พม่าได้ทำสะพาน ขุดอุโมงค์เข้ามาจนถึงเชิงกำแพงพระนครศรีอยุธยา  ครั้นถึงวันอังคาร เดือน ๕ ขึ้น ๙ ค่ำ ซึ่งเป็นวันเนาว์สงกรานต์ของปีนั้น เนเมียวสีหบดีก็ออกคำสั่งว่าต้องตีกรุงศรีอยุธยาให้แตกในวันนี้ให้จงได้ เพราะเป็นวันสำคัญ เป็นวันฤกษ์งามยามดีของเขา

          “พอบ่ายสามโมงวันนั้น พม่าก็จุดไฟสุมกำแพงเมือง  พอเวลาพลบค่ำ กำแพงเมืองตอนที่ถูกไฟสุมนั้นก็ทรุดลง ในเวลาสองทุ่ม พม่าก็เข้าเมืองได้ และได้เปิดประตูรับทหารพม่าเข้าเมืองได้ทุกด้าน กรุงศรีอยุธยาก็เสียแก่พม่าเป็นครั้งที่ ๒

          “ถ้าเป็นชนชาติอื่น เขาจะต้องถือวันสงกรานต์เป็นวันอัปมงคล เขาจะไม่นำวันนี้เป็นวันขัตฤกษ์ รื่นเริงสนุกสนานเล่นสาดน้ำ หรือทำอะไรกันอย่างที่เราทำ  ตรงกันข้ามบางทีเขาจะถือเอาวันอย่างนี้ เป็นวันไว้ทุกข์ให้แก่ชาติ  แต่ไทยเราลืมง่าย วันแพ้ วันอัปมงคล วันที่ตกเป็นทาส ก็ไม่เป็นไร เรายังถือเป็นวันสำคัญ นางสงกรานต์ยังมีชื่อไพเราะเพราะพริ้ง มีเครื่องแต่งกายที่สวยงาม ทัดดอกไม้ต่าง ๆ ประทับบนหลังสัตว์หลายชนิด นับถือบูชากันจนกระทั่งทุกวันนี้ ไม่มีชาติไหนที่จะใจดีเหมือนกับชาติไทยเรา”

.............................

 

            หลวงวิจิตรวาทการได้ให้ข้อคิดแก่เราไว้ว่า ถ้าเราจะทำบุญในวันสงกรานต์ ก็ควรจะทำเผื่อแผ่ส่วนกุศลให้แก่ชาวไทยที่เสียชีวิตไปในการศึกครั้งกระโน้น  แผ่ให้แต่เฉพาะพวกที่ตายไปด้วยความกล้าหาญ ด้วยความเสียสละ ด้วยความรักชาติบ้านเมือง มิใช่แผ่ให้แก่พวกที่หนีทัพ หรือพวกไม่ทำอะไร นอนรอเวลาตาย พวกที่มุ่งคอยแต่จะใช้ให้คนที่เขาเรียกว่า ‘พวกไพร่’ ไปตายแทนเขา หรือพวกที่ทำร้ายคนไทยกันเองเพื่อเอาใจศัตรูซึ่งเป็นผู้ชนะ  คนพวกนี้เขามีบุญกุศลอยู่มากแล้ว ไม่ต้องไปแผ่ให้อีก

          ท่านผู้อ่านคงจะได้สัมผัสกับความรู้สึกที่รุนแรงของหลวงวิจิตรวาทการที่มีต่อวันสงกรานต์ ด้วยเหตุผลที่กล่าวไว้ข้างต้นแล้ว  ความรักชาติของหลวงวิจิตรวาทการมิได้จำกัดอยู่แต่ในปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงอดีตและอนาคตอีกด้วย  ในประวัติศาสตร์ของชาติไทยนั้น ท่านชื่นชมเคารพบูชาพระกษัตราธิราชเจ้า ที่ได้ทรงสละความสุขส่วนพระองค์ เพื่อกู้ชาติให้เราได้มีแผ่นดินอาศัยอยู่ เช่นองค์สมเด็จพระนเรศวร สมเด็จพระเจ้าตากสิน หรือพระผู้ทรงสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้เมืองไทยได้เป็นที่รู้จักไปไกลถึงยุโรป เช่นสมเด็จพระนารายณ์เป็นต้น  และในขณะเดียวกัน ท่านก็เห็นว่า  ผู้ที่ได้ทำความล่มสลายให้แก่แผ่นดินไทยนั้น ยากที่จะได้รับการให้อภัย  เหตุการณ์เลวร้ายที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ของไทยเราก็ไม่ควรที่จะลืมง่าย แต่ควรถือเป็นบทเรียน เพื่อจดจำมิให้อดีตต้องซ้ำรอยได้

          อย่างไรก็ตาม นอกจากข้อเขียนเกี่ยวกับวันสงกรานต์นี้แล้ว หลวงวิจิตรวาทการก็มิได้แสดงการต่อต้านในทางอื่นใด  ท่านใจกว้างพอที่จะมองเห็นคุณความดีของวันสงกรานต์ที่มีต่อจิตใจของคนทั่วไป รวมทั้งขนบธรรมเนียมประเพณีอันงดงาม ที่ชาวไทยถือปฏิบัติกันในวันขึ้นปีใหม่  ในครอบครัวของท่านเอง ลูก ๆ ก็ยังถูกสอนให้นำพวงมาลัย หรือผ้า ไปกราบคุณยายในวันสงกรานต์ เพื่อขอพรจากท่าน  สิ่งเดียวที่ขัดตาขัดใจของหลวงวิจิตรวาทการ คือการละเล่นที่รื่นเริงเกินขอบเขตของชนรุ่นหลัง  ท่านจึงอยากให้สำนึกเสียบ้างว่า ความสนุกสนานจนเกินเลยของเขาเหล่านั้น มีที่มาอย่างไร  บางทีหากเขาได้ทราบความเป็นมาในอดีตของวันสงกรานต์ ก็อาจทำให้เขาเหล่านั้นเล่นสงกรานต์กันอย่างมีสติขึ้นก็ได้

 

.....................................................................................
จากหนังสือ...“ตามรอยความคิด จากนวนิยายของหลวงวิจิตรวาทการ”
เรื่อง...“วันสงกรานต์”
เรียบเรียงโดย...วิจิตรา (วิจิตรวาทการ) รังสิยานนท์
คัดลอกและพิมพ์โดย...“ง้วนดิน”
ที่มา : http://board.palungjit.com/showthread.php?t=75657
.....................................................................................

 

บรรณานุกรม

            วิจิตรา รังสิยานนท์.  “วันสงกรานต์”.  ตามรอยความคิด จากนวนิยายของหลวงวิจิตรวาทการ.  กรุงเทพฯ : บริษัทสร้างสรรค์บุ๊คส์ จำกัด, ๒๕๔๔.

 

 

 

"ถ้าเราจะทำบุญในวันสงกรานต์
ก็ควรจะทำเผื่อแผ่ส่วนกุศลให้แก่ชาวไทย
ที่เสียชีวิตไปในการศึกครั้งกระโน้น

แผ่ให้แต่เฉพาะพวกที่ตายไป
ด้วยความกล้าหาญ
ด้วยความเสียสละ
ด้วยความรักชาติบ้านเมือง

มิใช่
แผ่ให้แก่พวกที่หนีทัพ
หรือพวกไม่ทำอะไร นอนรอเวลาตาย
พวกที่มุ่งคอยแต่
จะใช้ให้คนที่เขาเรียกว่า ‘พวกไพร่’
ไปตายแทนเขา
หรือพวกที่ทำร้ายคนไทยกันเอง
เพื่อเอาใจศัตรูซึ่งเป็นผู้ชนะ

คนพวกนี้
เขามีบุญกุศลอยู่มากแล้ว
ไม่ต้องไปแผ่ให้อีก"